Nadciśnienie płucne to podwyższone ciśnienie krwi w tętnicy płucnej. Prawidłowo ciśnienie skurczowe w tętnicy płucnej nie przekracza 32 mmHg, rozkurczowe – 13 mmHg, a ciśnienie średnie – 20 mmHg. Gdy przekroczy wartość 25 mmHg – mówimy o nadciśnieniu płucnym. Krążenie płucne wraz z płucami odpowiada za wymianę gazową, a zatem wszelkie anomalie w jego obrębie zaburzają dotlenienie całego organizmu.

Przyczyny nadciśnienia płucnego

Nadciśnienie płucne może pojawić się samoistnie lub w konsekwencji innych schorzeń. Nadciśnienie płucne idiopatyczne, czyli bez określonej przyczyny, najczęściej pojawia się u ludzi młodych, przed 35. rokiem życia, w większości u kobiet. Najczęstsze przyczyny nadciśnienia płucnego to:

•  wady wrodzone serca, np. ubytek w przegrodzie międzykomorowej,
• marskość wątroby i nadciśnienie płucne,
• choroby tkanki łącznej,
• choroby autoimmunologiczne,
• ciężkie schorzenia płuc,
• zatorowość płucna,
• stosowanie niektórych leków, np. hamujących apetyt,
• predyspozycje genetyczne,
• zakażenie wirusem HIV.

Wymienione schorzenia prowadzą do powstania niepożądanych zmian w ścianach naczyń płucnych, efektem czego jest zwiększenie oporu dla przepływającej przez te naczynia krwi.

Objawy nadciśnienia płucnego

Pierwsze zauważalne objawy nadciśnienia płucnego wynikają z zaburzenia funkcjonowania prawej komory serca i są to:

• duszność, szczególnie towarzysząca aktywności fizycznej; niekiedy podczas wysiłku fizycznego mogą zdarzyć się omdlenia,
• uczucie ogólnego osłabienia i zmęczenia,
• ucisk lub bóle w klatce piersiowej.

Wraz z postępem choroby, wymienione objawy nasilają się, dodatkowo mogą pojawić się inne symptomy:

• suchy kaszel,
• krwioplucie,
• zawroty głowy,
• obrzęki obwodowe,
• utrata masy ciała,
• omdlenia,
• wodobrzusze,
• sinica, czyli sine zabarwienie ust, uszu i nosa.

Jak zdiagnozować nadciśnienie tętnicze?

Niespecyficzne objawy nadciśnienia tętniczego utrudniają właściwe rozpoznanie. Niekiedy podejrzenie choroby nasuwa nieprawidłowy wynik badania echokardiograficznego. W celu potwierdzenia diagnozy, wymagany jest przede wszystkim pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej. Jest to badanie inwazyjne, wymagające cewnikowania prawostronnego serca.

W dalszej kolejności wykonywane są badania, które mają pomóc w określeniu przyczyny nadciśnienia płucnego oraz stopnia jego zaawansowania.
Wykonywane jest m. in.:

• echo serca przezklatkowe i przezprzełykowe,
• scyntygrafia płuc,
• spirometria,
• USG jamy brzusznej,
• ocena wydolności wysiłkowej,
• tomografia komputerowa klatki piersiowej.

Ponadto ocenia się klasę czynnościową NYHA, czyli stopień ograniczenia sprawności fizycznej pacjenta przez chorobę. Im wyższa klasa (I-IV), tym choroba jest bardziej zaawansowana.

Leczenie nadciśnienia płucnego sprowadza się do farmakoterapii z wykorzystaniem leków moczopędnych, przeciwzakrzepowych, zwiększających kurczliwość komory serca oraz rozszerzających naczynia krwionośne. Bardziej inwazyjne leczenie stosowane jest u pacjentów nie poddających się działaniu leków; zabieg chirurgiczny polega na endarterektomii płucnej; najcięższe przypadki wymagają przeszczepienia płuc lub płuc z sercem.